Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

a


adyos'a-dy`osSpadiós goodbyeintrjoldBolIrgwen rayaytin matuntawo no patanid sarayna konran kaadap ra.FilAdiyos; paalam.IloAdyos.EngGood-bye, farewell.Syn clsmako 1.1wanin ana
agab'a-g`abnBolManakaw nin baka o damulag o animan et nin ayep.FilPagnanakaw ng baka o kalabaw.IloPanagtakaw ti baka wenno nuang.EngRustling of cattle or carabao or any other animal.LestikasDer.agabenmangagabmangngagab
agaba''a-g`a-ba'adjBolAlawang a distansya sa pisa'lean nin midmang rigrig bilang sa sayay tapi', o abaya o pingi-pingi nan sayay tawo.FilMalapad.IloAkaba.EngFor a surface to be comparatively wide or broad such as a piece of wood or a person's jaw.AntakitirSyn clsalawang 11+agagaba'Der.agabaenkaagabaan
agabaen'a-ga-b`a-'ɘnPuon:agaba'voBolGaw'en nin alawang a pisa'lean nin midmang rigrig nan sayay bagay bilang sa lamisawan tan raruma et.FilLaparan.IloAkabaen.EngTo make a surface broad or wide, such as a bed, chair or frame.AntakitirenSyn clsalawangenDer.paagabaen
agaben'a-g`a-bɘnPuon:agabvoBolTakawen yay baka o damulag sa namagudan kona nin patyen ya sa tatalon.FilNakawin ang hayop.IloAgaben.EngStealing cattle or carabao that are out to pasture with the intention of slaughtering the animal.Syn clstakawenActmangagabPerf.inagab
agamang'a-g`a-maŋnBolSaya nin nipa'deng a pangaturan nin pari tan raruma et nin yatab.FilKamalig.IloSarusar.EngA fully enclosed storehouse on posts for dried grains like rice, corn, etc.RelkamarinGenpangyaturan 1
agamira-g`a-mirnBolPangngusar nin sayay bagay bilang sa riminta, kamamain, talinto, abilidad tan raruma et.FilGamit.IloAramat.EngThe act of using something for a function in life.Relabilidad 1inadalkamamainDer.agamiren1agamiren2agamiren2mangagamir
agamiren2'a-ga-m`i-rɘnPuon:agamirvoBolUsaren yay sayay bagay o pakababa' o raruma et sa abas o duka'.FilGamitin.IloUsaren.EngTo utilize something as a tool, usually with a negative connotation.GenusarenActmangagamirSpch var.agamirenenPerf.inagamir
agamiren1'a-ga-m`i-rɘnPuon:agamirnBolBagay a usaren sa pagtatrabaho o pangngawa' nin animan, pati say isulot.FilKagamitan.IloAlikamen.EngAny useful article such as household furnishings, an implement, tool or utensil, including personal effects.Syn clsinstrumintoRel. tomausarSpecadadoagapbatyabenengbrutsakardiromartilyomwiblisrimintarusrossapatos
agap'`a-gapnBolLata o plastik nin abaw a matadem nin ubot a pangiriidan bagay-bagay bilang sa maata' nin papayas tan raruma et.FilGadgaran.IloAgap.EngA flat grater or shredder that is full of holes and grates off pieces as something is passed over it.Genagamiren1Der.agapenmaagapmangagap
agapen'a-g`a-pɘnPuon:agapvoBolGaw'en yan maddintek o pino a sayay bagay nin mangusar agap bilang wadi' maata' nin papayas.FilGadgarin.IloAgapen.EngTo shred or grate something on a flat grater.RelatsaraActmangagapPerf.inagap
agaro'a-ga-ronEngA tree that is hard and smooth and makes good lumber.
agas'`a-gasnBolTaway nin ma'mot sa bebey a bara'mon mapuuran a dila' tan labi', a syay taway luya tan raruma et.FilAnghang.IloGasang.EngThe pepperiness or pungency of something.Rel. tola'yaRelluyapamintaDer.agasanmaagasmamaagaspaagasen
agasan'a-ga-s`anPuon:agasvlBolKwan a linuto' nin rikadon mamin taway nin maagas o ma'mot sa bebey bilang sa la'ya, luya, tan paminta .FilGawing maanghang.IloPagasangen.EngTo make a food peppery or pungent.Perf.inagasanDer.maagasan
agawa'a-g`a-wanoldBolKasesegan nin kalamo' a kaalistwan nin mangimey o mangwa' nin matkap gaw'en.FilSikhay.IloAgawa.EngDiligence combined with promptness.AntpàtaySyn clssesegDer.agawawanmaagawapaagawawenumagawa
agawawan'a-ga-w`a-wanPuon:agawavlrareBolAlistwan tan sesegan nin gaw'en a sayay bagay.FilMagsikhay.IloAgawaan.EngTo be diligent or assiduous with the object of accomplishing something while one has the opportunity.Syn clsalistwan
agawid'a-g`a-widIoagawidgo homeunspec. comp. form ofawidviIloBolMako o mugot sa bali o lugar nin diri.FilUmuwi.Iloagawid.EngTo go home.Syn clssumakaugutanirreg. infl.nagawidPerf.nagawidIlo inflnagawid
agayap'a-g`a-yapnBolKlasin wakay nin pising nin say bunga annunro tan kulor birdi o granati.FilSitaw.IloUtong.EngNative climbing long beans about 1/2 to 1 1/2 feet in length with a green or maroon color.ClfmulaVigna unguiculata subsp. sesquipedalis
agel'`a-gɘlnBolSi malumo nin parti nan parpar nan kayu-kayon ungot, silag tan raruma et.FilUbod.IloUbog.EngPith, the soft part of the trunk of the coconut tree and other plants.whmulaRelungot
agila'`a-gi-laSpaguilaeaglenBolAlaki nin manuk-manok nin anroy tuka' nin maninan maddintek nin manuk-manok tan ayep. FilAgila.IloAgila.EngEagle, a protected Philippine bird.Syn clsbalaweyPithecophaga jefferyi
aginaldo'a-gi-n`al-doSpaguinaldonoldrareBolRigalo no abidad.FilAginaldo; regalo.IloPapaskua.EngChristmas gift.GenrigaloDer.kiaginaldo
agiw'`a-giwTgagiwcobweb, sootnBolBalin gigang.FilAgiw.IloIro.EngSpider's web.Syn clsbalin-gigangDer.agiw-agiw
agiw-agiw'a-giw-'a-giwPuon:agiwnBolKatin-katin nin sama' sa atep, gubida, patungsoy tan sa raruma et nin lugar.FilNakabiting agiw.IloAlipaga.EngHanging soot or cobwebs on the ceiling, etc.
àgod'`a-godnBolAnted nin bislak a usaren ipama'nat nin kiri' nin silag ba'yo kayedkeden.FilPang-unat.IloPangbirnit.EngA bamboo or wooden stick, maybe half a foot long, used to press and straighten or smoothen dried leaves of the cabbage palm.RelkayedkedenDer.agùdenmangàgod
agòd'a-g`odnBolAgamiren nin kinmurba yay tadem na nin magwa' a anted o anro yay gaga'getan na nin usaren yan ipangrupas nin pari o rabot.FilKarit.IloKumpay.EngA tool with either a short or long curved blade on a short or long handle used for cutting grass or grain.Syn clsgamrangGenipangyatabDer.agudènmaagodmangagòd