Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

g


gamawenga-ma-w`ɘnPuon:gamavoBolBagbagen yay pwit nin rubir ba'yo ya nin irubir sa saya et nin rubir no pisuldungen sara, o bagbagen mi'sa ya ipiklo' a namutulan rubir mi'sa ya pirubiren.FilHawakan.IloGamaen.EngTo splice, unravel a rope and then weave it back together so it cannot easily be seen.ActmangamaPerf.ginamaAtl. is mampangama
gamayg`a-maynBolParti nin kurita', bukya tan raruma et a annunro nin iti sa libed bebey na nin usaren nan ipangalap kanen na, tumulong sa katatangoy na tan makaaram sa main sa libed na.FilGalamay.IloGamat.EngA tentacle such as of jellyfish or octopus.whbukyakurita'1+gamay-gamay
gamerga-mɘrnEngA safeguard against something.Der.maigamernakaigameran
gametga-m`ɘtnBolParti nan lalaman nin tawo sa parpar nin takyay sa labas nan ngalwangalwan nin kalamo' yay dalukap tan say garamay.FilKamay.IloIma.EngHand, the part below the wrist.MemdalukapgaramaypararDer.gametenipagametmapagametanmigametpinakagametid.kalla-gamet
gametenga-mɘ-t`ɘnPuon:gametvoBolUsaren a gamet sa pangwa' nin sayay bagay a matkap kumon ket mangusar nin kutsara' o makina o raruma et.FilKamayin.IloIma-imaen.EngTo handle or do something to something with the bare hand.Intsgamet-gameten
gamgamgam-gamnBolSay bagay nin kinalap pwirsawan nin ambo' ikon.FilKumukuha ng hindi pag-aari.IloGamgam.EngThings gotten greedily.Der.gamgamenmagamgammangamgam
gamgameng`am-ga-mɘnPuon:gamgamvoIloBolIkunen o sakupen yan ikunen a ikon o kayadian nan sayay tawo bilang sa bali, luta' o raruma et.FilSwapang.IloGamgamen.EngTo appropriate someone's property or possession for oneself illegally.Syn clssakupenActmangamgam
gamodg`a-modnBolInaanito nin gawa' nan sayay tawo pigaw main pakayadi' nan mami nin duka' a masakit sa sayay tawo a rabay na padya'dyaen.FilKulam.IloGamod.EngWitch craft, superstition, spirit.AntsundaSyn clspagwaenRelipasundamanggayumapanunumangsibletan 2Der.magamudanmanggagamod
gamranggam-r`aŋPnggamlanghand sicklenBolAnted nin pasak a main tadem a nibali sa kayo, ikwa ya sa pisa'lean garamay ket usaren yan mangyatab.FilGamlang.IloRakem.EngA hand-held moon-shaped knife used for harvesting grain.Syn clsagòdkaritRel. toping'eyGenipangyatab
gamrotgam-r`otinfBolBigra' nin pangngalap nin sayay bagay usar a nimagrang nin garamay mi'sa ya nin gemgeman.FilDaklot.IloKam-ir.EngThe act of snatching with the fingers and hanging on to it.Syn clsrabsotsampatsamsamtakmalDer.gamruten
gamrutengam-ru-tɘnPuon:gamrotvoBolSampaten yan bigra' a sayay bagay a kasan makaaram.FilDagitin; daklutin; sumambilat; sambilatin; kalmutin.IloGamruten.EngTo forcefully grab, or snatch something from another person who is not being careful and clutching it close to you.Syn clslapsutensampatensamsamen
gamugamoga-mu-ga-m`onBolMadidintek nin kulor abunsyang nin insikto a dumpa-dumpa' konran uayep bilang sa damulag, baka, o kulor birdi nin mangayat tawo.FilNiknik.IloLegleg.EngSmall blood sucking horseflies.GeninsiktoTabanidae
gan-gangan-g`annBolSayay nibarita' nin matkap nin sunuren o gaw'en yay nibarita'.FilUtos.IloBilin.EngCommands or rules.Syn clslayìmandaGenpangunuranMassgawgan-gangugan-ganDer.gan-ganenigan-ganmangan-ganpangan-gan
gan-ganengan-ga-n`ɘnPuon:gan-ganvoBolMandawan yay sayay tawo nin gaw'en nayay sayay bagay.FilUtusan.IloIbilin.EngTo command someone to do something.Syn clsipataoymandawanmandawenActmangan-ganPerf.ginan-ganAtl. is man-gan-ganenDer.gagan-ganen
ganag`a-naSpganarwin, gain as profit or advantageCfganansyan1BolSay gun-guna nin makalap nin surok sa bili nan sayay bagay a sinaliw ba'yo ya nin nilako'.FilTubo.IloGanansia.EngGain or profit over investment in money or other forms.AntmagurdoSyn clsganansyakalap 1pammatubo' 22BolKaingaran nin rabay a mangan o a gaw'en a sayay bagay.FilGana.IloGanas.EngAn enthusiasm or appetite for something such as eating.Der.maganamaggana
ganadoga-n`a-doSpganadorwinner, earneradjBolKapapa'sar nin si tawo ket inspirado o magaya'ga' yan man-gumwa' nin gaw'en na bilang wadi' trabaho, mangan tan raruma et.FilGanado.IloGanado.EngTo be eager or enthusiastic or in the mood or inspired to do something.
ganaganga-n`a-gannrareBolNagsikabarang a naumok bilang wadi' lupis nin pising o prutas tan raruma et a nailawok ana sa luta', o takli' nin ayep a ikwa sa puon tanaman tan mula pigaw nin lumambot.FilPataba sa lupa.IloGanagan.EngOrganic fertilizer from compost, manure or decayed materials.Syn clsabunopataba'GenagwanoDer.maganagan
ganaganaga-na-ga-n`an1BolMabista tan mauyamo' a pirurupa nan sayay babayi. FilKagandahan.IloKinapintas.EngAttractiveness of a woman that is beautiful, cultural and healthy.Syn clsbìsta22With no.BolMabista no mangyadi' yay sayay bagay.FilMabuti kung.IloNaimbag no.EngAn improvement making something betterDer.gumanaganakaganaganawanmaganagana
ganansyaga-n`an-ʃaSpgananciagain, increaseCfgananBolSay ma'kitan o matingkapan sa pangipuunan nin sayay kantidad nin kwarta sa sayay kumirsyo.FilTubo.IloGanansia.EngThe financial profit from an investment.AntmagurdoSyn clsgana 1intiris 2pakinabangtubo' 2Der.maganansyamagganansyamakaganansyamangganansya
ganasgasga-nas-gasnBolTunoy nan ranom a mapres a agos na a ibat sa ta'gay.FilLagaslas.IloGanasgas.EngSound of swift flow of water over rapids.
ganatg`a-natadjBolSay apurado o apuradwen a animan bagay.FilApura.IloGanat.EngThe act of accelerating a process.Der.gumanatmaganat
ganaygayga-nay-gayadjBolSay kapapa'sar nin tawo nin mariga o marigsa.IloLasbang.EngJoyful countenance.Syn clsmarigamarigsaDer.maganaygay
ganeygeyga-nɘy-gɘyadjFilPagkakagulo.EngTo be soft and slippery.Der.maganeygey
ganorg`a-nornBolMasakit sa lalaman a ibwatan nin nipanusa sa sayay tawo bilang sa balbal sa lalaman nan sayay tawo.FilPasa.IloDunor.EngA deep bruise to the muscle or bone of a person normally from a blow or abuse to the body.Syn clsdanerSpecbunelLesbarerrindi 1riraIntsganur-ganorDer.ganurenmaganor
gansa'gan-s`a'n1BolPasak nin may'an tan kai tumaey a para gaw'en instruminto nin patnuyen a bilang sa trumpit, wanin lamang sa midalya, bagay nin dikurasyon tan raruma.FilTanso.IloBrunsi.EngBronze, a brown metal made of copper and tin.Syn clstanso'synbrunsi 12BolMilawok nin masilyaw tan kulor tsukulati nin kulor.FilBronse.IloBrunsi.EngThe dark orange color of chicken feet.