Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

p


pabyayenpa-by`a-yɘnPuon:pabyayvoBolByan et nin byay nin maituloy et nin mabyay.FilBuhayin.IloByagen.EngTo revive, nourish or restore something to life.AntpatyenSyn clspaba'yuwensupurtawansustintosustintoActmamabyayIntspabyay-pabyayen
padap`a-da1nBolPariho a bakas, kapapa'sar tan raruma et nin rway bagay o tawo.FilPareho.IloPada.EngThe equivalence of something to something else.Syn clskapariho2adjBolSaray masurok dyan rwa nin tawo o bagay ket main nin piparihwan ra.FilPare-pareho; magkakatulad.IloAgpapada.EngFor several things to have something that is equivalent in some point.Intspada-padaDer.ipadakapadakipadamapadawanmipadapadawanpipada
pada'gispa-da'-g`isvacBolMain rabay ibarita' bale' ambo' dirikta a pangibarita' o mamarnge'.FilPasaring.IloPasagid.EngTo give an implication about something but not saying it directly, typically a disparaging remark or hint.Syn clspadukaenRel. tokunsinsyawenGenmamarnge'Der.ipada-pada'gismamada'gispada'gisanpada'gisan
pada'gisanpa-da'-gi-s`anPuon:pada'gisvacoccBolParngean o pag'irgwan yay tawo nin ambo' nin dirikta nin ibarita', iparnge' tamo'. FilPasaringan.IloPasagidan.EngTo imply something about somebody to intentionally hurt them.Actmamada'gisPerf.pinada'gisanAtl. is mampada'gisan
padagdagpa-dag-d`agPuon:dagdagvacBolPaapura o paapurawen, bilang wadi' sa matkap nin gaw'en.IloPanayon.EngTo hurry oneself or someone else on to accomplish something. An instrument is likely used.Antpaabara'Atl. is mampadagdagDer.nipadagdag
padaiklengenpa-da-'ik-lɘ-ŋ`ɘnPuon:daiklengenvacBolSayay bagay nin mangwa' a mag'in daikleng yay sayay bagay.FilPakuntiin.IloPabassiten.EngCause something to diminish in size or volume.Antpaabawenpaalakyen 1Syn clsiyekemkumepe'padaiteenActmamadaiklengPerf.pinadaikleng
padaiteenpa-da-'i-t`ɘ-'ɘnPuon:daiteenvacBolBagay a mangwa' nin mag'in daite' o daikleng yay sayay bagay.FilPaliitin.IloPabassiten.EngTo make small or reduces something in size or volume.Antpaabawenpaalakyen 1Syn clspadaiklengenpakuyepenActmamadaite'Perf.pinadaite'
padalanpa-d`a-lanPuon:dalannBolSay gawa' o diskarti nin mamin dalan pinggat magwa' a raruman bagay nin mamabista.FilParaan.IloPamay-an.EngA means or method for accomplishing something. (This may have a negative meaning of manipulation, pretext.)Syn clstaktikatiknikGendiskartiDer.ipadalan
padalananpa-da-l`a-nanvlBolDalanan nin madaragos o magket a raruman bagay.FilSagasaan.IloTalanen.EngTo have something pass over someplace, usually in a dragging manner.
padalienpa-da-li-'`ɘnPuon:dali'vaccollBolPaapurawen nin gaw'en a sayan bagay o pangimeyen ya nin paspas a sayan tawo o ayep.FilPadalien.IloPalakaen.EngTo have something done quickly.Syn clsmangimeypaapurawentampurenIntsmamadali'-dali'
padalitpa-d`a-litvacrareBolPangusar nin sayan bagay nin madali nin dumta pigaw makwan yan duta a rabay nin padtawan o kwan yan apoy a sayan bagay bilang wadi' sungroy, kayo tan raruma et. FilPagningasin.IloAron.EngTo make something ignite into flame.Syn clspadtawanpugtoRelsungroyDer.mamadalitpadalitanpadalitan
padalitanpa-da-l`i-tanPuon:padalitvacBolPadtawan a madali' nin dumta ta paapuyen a mas alalakin bagay nin dumta.FilSindihan.IloPasgedan.EngTo start a fire to burn something.Syn clspadtawanpugtwansulsulantikrasanActmamadalitDer.mapadalitan
padalospa-da-l`osnBolSi sayay tawo a mangangasikaso tan mangmumula sa luta' nin ikon raruman tawo.FilKasama.; Maghinin.IloKasamak.EngTenant, a man who grows crops on the land owned by someone else.Syn clspamaliwaanpamantayan 2Genkasamak
padalunutenpa-da-lu-n`u-tɘnPuon:dalunotvaBolGaw'en nin ambo' masu'pet a sayan bagay o bilang sa kaingaran no mangan saluyot tan ukra.FilPadulasin.IloPagalisan.EngTo have something made slippery.Antmasu'petActmamadalunot
padamagpa-d`a-magPuon:damagnBolPamarita' nin ado' tan pangipa'kit nin pangawa'nan o kaingaran nan lalaki konan babayi.FilManligaw.IloAgarem.EngFor a man to court a girl.RelpatbenanDer.mamadamagpadamagan
padamaganpa-da-m`a-ganPuon:padamagvacBolPa'kitan tan baritaan o ipaingar a ado' sa sayan tawo ta rabay yan mag'in nin nubya o nubyo.FilLigawan.IloArmen.EngTo court or do certain things to attract a person of the opposite sex.Syn clskuyungenActmamadamagAtl. is mampadamagan
padarpa-d`aradjBolMa'kit ya nin kasan makasalimbeng o kai ya man'iyadi a sayay bagay.FilHayag.IloDaya.EngFor something to be obvious or easily seen.Der.ipadarmapadarnakapadarpadaranid.padar panagyat
padar panagyatpa-dar pa-nag-yatid. ofpadarpanagyatphrrareBolGaw'en yay sayay bagay sa maunong a sisima pigaw ipatanda' sa ka'bawan yay sayay kaisipan tan tepren. ma'kit a tuloy.FilPagpapalaganap.IloPangipadamag.EngPropaganda, a systamatic effort to spread opinions or beliefs.
padaraenpa-da-ra-'`ɘnPuon:*dara'voBolGaw'en nin sumawa' o kai na rabay gaw'en a sayan bagay bana' ta main ambo' mabistan nangyadi' o nag'in risulta nan sayan gawa'.FilMaging dala.EngTo make someone gun-shy or to feel reluctant to be involved with something because of a possible bad outcome.Relsumawa' 1Actmamadara'
padaranpa-da-ranPuon:padarvlrareFilBukas at madaling makita; pakitaan.IloPagpadaran.EngA place for showing something, easily seen.Der.pakaipadaran
padaraspa-da-r`asPuon:darasvacBolPangimeyen nin umabanti o dumaras a raruman bagay.FilPatakbo.IloPataray.EngTo have something moved forward with an external force.Der.ipadarasmamadaraspadarasen
padarasenpa-da-ra-s`ɘnPuon:padarasvo1BolGaw'en nin umalis yay sayay bagay.FilPaandarin.IloPagunayen.EngTo have something moved forward by an external force.Syn clspasiglatenRel. toitken2BolGaw'en yan paspas a kimey nan sayan bagay o lamu'nan a daras nan ruran.FilPabilisin.IloPapartaken.EngTo make something move fast.Actmamadaras
padarusdospa-da-rus-d`osPuon:darusdosvacBolPalusong maong nin madalunot a bagay o lugar.IloPadarusdos.EngFor something to be sloping such that it may cause slipping downward.AnttangkarSyn clspalusong
padasp`a-dasnBolBarangen nin madidintek o say anak o similya ran barangen.FilPadas.IloPadas.EngFingerling of the rabbit fish.Relsimilya 1GenbarangenSiganus.Der.mamadas
padasalpa-da-s`alPuon:dasalvacBolGawa' nin kidawat nin dasal sa raruman tawo pigaw abaw sara a dumasal para konan sayan gagara.FilPadasal.IloPalualoEngTo have prayer offered for the dead or during certain celebrations.Der.mamadasal