Bolinao - English


a
b
c
d
e
g
h
i
j
k
l
m
n
ng
o
p
r
s
t
u
v
w
y

u


uksidyino'uk-si-dyi-noSpoxígenooxygennBolMabista tan malinis nin siri a masanglap o prisko nin siri.FilHangin.IloAngin.EngOxygen.Tag influksihino
uksoy'uk-s`oynBolNapasaya o mabistay piaaluyon o pikakalamo' ran tutawo o si gawa' o kimey nin main bansag.FilPagkakaisa.IloKaykaysa.EngHarmony, unity, order in a dynamic situation.Syn clspipapasayapisimbatanpitunoRel. tomakapidunongSpch var.upsoyDer.kiuksoymauksoymiuksoypiuksuyen
ukumen'u-ku-m`ɘnPuon:ukomvoBolSintinsyawan o usgawan nayan sayan tawo a gawa', kaso o kapapa'sar nan saya et tawo o ayep.FilManghusga.IloUkomen.EngTo judge and give the ruling on a situation.Syn clspangipa'ka'sintinsyawanusgawanRel. topamarsapanintinsyawanActmangukomPerf.inukomAtl. is man'ukumen
ukupado'u-ku-pa-doCf*ukupaadj1BolAbaw a trabaho na.FilMaraming trabaho; may inaasikaso.IloAddo ti ar-aramiden.EngBusy, a person who has a lot of work.2BolSayay tekrean o lugar a main nakatekre'.FilMay tao o may nagmamay-arì.IloAdda tao; adda iti nakatugaw.EngFor something to be occupied.Antbakantireyeng-reyeng
ukupanti'u-ku-pan-tiCf*ukupanFilNakatira.IloAgigian.EngOccupant, one who occupies the place.
ukupasyon'u-ku-pa-ʃonSpocupacionoccupation, employment, occupancyCf*ukupanBolSi paningkapan nin kabibyaynan sayay tawo.FilHanapbuhay; opisyon; trabaho.IloSaad.EngOccupation, work, employment.Syn clstrabaho 2ubra 1
ukupawan'u-ku-pa-wanPuon:*ukupavlBolLugaran o manakop a raruman ispasyo o bagay.FilUkupahan.IloTagikuaen.EngTo occupy something.AntbakantiwanSyn clslugaranmanakopRelga'getan 1Actmangukupa
ukuy-ukoy'`u-kuy-'`u-koyPuon:ùkoy2vBolTumbu-tumbok; alu-aluyon; Lulaki a mampialuyon a miluku-luko sara udino miluang-luang sara.FilSunod-sunod.IloSurot-surat.EngTo trail behind someone or something, like a dog following a person or an admirer following a young girl.Rel. tomayi 1Der.miukuy-ukoy
ulak'`u-lakadjBolManpida'pida'; nida' tan nangapsay yay sayay tawo sa butlay bali a kasan gawa' no kai mibring iti tan itaw sa rubari' a nakaida' tan gamet nakapa'nat.FilNakahilat^a.IloAgilad.EngTo lie down and move around to get comfortable or feel the dirt, but not to sleep. Such as a dog or a cat or a chicken. A child or a person may also do this.
ulamit'u-la-mitnEngYellow mealworm.whbukbok 2Tenebrio molitor
ulas'ulas'u-las-'u-lasviBolAniman a kasan ayi a ilas'ilas sa luta'.FilGumagapang; gapang.IloUmiwas iwas; iyiwas iwas ti uleg ti bagina iti tapok.EngSlither, the action of something that has no feet but moves its body along the ground.RelulayDer.ilas'ilas
ulaw'`u-lawnBolKaingaran a tursi-tursi tan mi'sa madedlem a ka'kitan tan main sakit ulo tan no mi'sa ket sumuka.FilHilo.IloUlaw.EngDizziness and perhaps nausea from an allergy or a sickness.Syn clsewerwerwerDer.makaulawmangulawmaulawulawen
ulawen'u-l`a-wɘnPuon:ulawvoBolGaw'en nin iwer-iwer o tursi-tursi a kaingaran nan tawo o ayep tan no mi'sa dumedlem et a ka'kitan na.FilHiluhin.IloUlawen.EngTo make one feel dizzy or confused.Syn clsiwer-iwerwerwerenRel. tosakit-ulotursiActmangulawAtl. is man'ulaw-ulawenIntsulaw-ulawen
ulay'`u-laynBolUayep saraytin umiwas no umalis ta kasan ayi ra, kasan ikneb mata ra, tan say bebey ra ket magwa' nin umalawang no mangan sara tan say raruma klasi ra ket main nin dita'.FilAhas.IloUleg.EngSnake.Rel. toulas'ulasSpecbiklatlepengtugasiCmpdgilatan-ulay
uldog'ul-dognBolSaya yaytin kalse nin pare a imula ra sa Isla Santiago, Bolinao.FilUldog isang klasing palay na walang balahibo.IloUldog maysa nga klasi ti pagay nga awan buok ti murdong na.EngThis is the name of one of the kind of rice planted in Santiago Island, Bolinao.
ules'u-l`ɘsnBolAbel nin isakeb o isakbong sa lalaman no ma'lek o mida'.FilKumot.IloUles.EngA piece of cloth that is used for a covering and to keep warm while sleeping.RelkubrikamaDer.iyules
uli'u-l`inBolBagay yayti nin gawa' sa matiryalis nin kai mas’ep nin ranom nin gaw'en turda, kaputi, mantilis tan raruma et.FilLona.IloLona.EngThe waterproof material from which tarps, etc are made for the protection of people, tables and other things.Specabongkaputimatilisturda
uli''`u-li'nBolSi gawa' nin mako sa ta'gay nin parti a bilang wadi' sa ta'gay kayo o sa sayay bali tan raruman lugar.FilAkyat.IloUli.EngThe act of climbing up something.AnttaoySyn clsmamata'gaytumangkarDer.iyuli'kauli'makauli'manguli'mauli'muli'pauli'ulianulienulien
ulian'u-li-'anPuon:uli'vlFilAkyatan.IloUlian.EngTo climb on something to go up someplace.Spch var.uli'nanPerf.inulian
uliba'u-li-baSpolivan1BolSayay klasi nin tanaman nin mamin ladak.FilOliba.IloOliba.EngOlive tree or oil.2BolMula a say poon na kasan sanga a gumungan malilempek a main ladak na.FilOliba.IloOliba.EngThe olive oil or tree.
ulidan'u-li-danSpolidasmelled, suspectnBolArigen, paka'kitan mabista ket mag'in kumon bilang kona.FilHuwaran; uliran.IloGuad.EngA model that draws attention.Syn clspangarigan 1synihimplo 2Der.pag'ulidanan
ulien'u-li-'ɘnPuon:uli'vo1BolMako sa ata'gay nin parti nan sayay bagay bilang wadi' puon kayo.FilAkyatin.IloUlyen.EngTo climb or go up for something usually to harvest coconut.AnttauyenSyn clsmakula'yatpata'gayensumapwatGenyataben 11.1voTo go up to rob or ransack a house.Syn clstakawenSpch var.uli'nenActmanguli'Perf.inuli'
ulikba'u-lik-baadjBolSabtan puti' nin manok bale' say katat na tan laman mangisit.FilUlikba; patani.IloUlikba.EngWhite feathred or light-skinned fowl with dark meat.
ulila'u-l`i-lanBolUa'nak a kasan ina tan ama ta nati ana o linakwanan ran mumatua.FilUlila.IloUlila.EngOrphan.Syn clssigpotMassuulilaDer.maulilaulilawen
ulilawen'u-li-la-wɘnPuon:ulilavoIloUlilaen.EngTo orphaned.Perf.inulila