Search results for "hah"
adi₁ /adi/ [ˈa.dʲi]
younger; adik; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[Pusud adi. younger sibling]
[Sia adi, ou kahah. He is younger, I'm older.]
[Sia pusud ku adi. She is my younger sibling.]
Antonym: kahah₂ older
anak₁ /anak/ [ˈa.nə̃k̚]
offspring, child; anak; (sem. domains: 4.1.9.1.4 - Son, daughter.)
[Sia anak ny anu. She is what's-his-name's child.]
[Anak kahah. Oldest child. Anak sulung.]
[Anak adi. Youngest child. Anak bongsu.]
[Anak tirih. Step child.]
[Anak tirih bakng sama amah. Step child if the father is different.]
[Onu tutuaadn nya mah anak maduh na? Anak tirih.]
[Anak biagadn. Adopted child.]
[Anak angkat. Foster child.]
[Anak ngeranggat, leidn ga anak angkat. Sikng babi ngeranggat sikiou.]
[Anak apuh. Descendant. Keturunan.]
[Mahi uru ndara anak. Family planning. Perancangan keluarga.]
[Anak ntogih gulu. Illegitimate child. Anak haram.]
[Anak-anak na ndaardn na.]
Synonyms: kibut jar tempayan, belah kuurdn, gusi jar tempayan, solup, belah kibut, belah batu, puudn nunuk, puudn rami, gatadn-gatadn
apid /apid/ [ˈa.ɸɪd̚]
twins; kembar; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[Kahah di kimidiadn, adi di puguluadn. ]
[Toyuk kahah, migia adi.]
asu /asu/ [ˈa.su]
dog; anjing; (sem. domains: 1.6.1.1 - Mammal.)
[Asu pengaap. Hunting dog. Anjing memburu.]
[Asu busu.]
[Nuan nguhuh asu. Call the dog.]
[Napad ou asu ngguhah.]
[Kiara asu gegaidn katih.]
[Asu penoluh. Hunting dog. ]
Sound: nggiou₂ bark ; Sound: nguhuh call a dog
buhaadn /bukaʔ/ /-on/ See buhah₂, -on;
open smthg; (sem. domains: 7.3.6 - Open.)
[Buhaadn ku gulu.]
[Onu biuhah nya? Ikan tin.]
[Onu biuhah nu? Pintuh.]
[Buhaah kasut nu! Take off your shoes!]
buhah₁ /bukaʔ/
width; luas; (sem. domains: 8.2.4 - Wide.)
[Nuhat buhah bali.]
buhah₂ /bukaʔ/
open; buka; (sem. domains: 7.3.6 - Open.)
[Mipah buhah? Buhah na.]
[Mipah buhah? Puhul satu buhah na.]
[Dei buhah!]
Similar (co-hyponym): milimbag wide
daidn /dain/ [ˈdaiᵈn]
1trail; road; jalan; denai; jalan kecil;
[Miaah ou daidn dioo. I am going to follow the trail over there.]
[Daidn nti bas na kiara toudn turuh puluh. This road has been here since 1970.]
[Sirikng daidn. Road side. Tepi/pinggir jalan.]
[Salah daidn - meteirdn. Take the wrong path and you are lost.]
Part: simpiangan fork (in road) persimpangan ; Similar (co-hyponym): simpangan branch (in river) ; Similar (co-hyponym): aludn-aludn road jalan raya; jalan
2way; (sem. domains: 6.5.4.1 - Road.)
[Daidn kimbuhah. The way opened up. Jalan terbuka.]
[Na haah na masa daidn kimbuhah. Now is the time that the way is opened.]
[Daidn timutup na. The way is shut.]
di /di/
1at; di; ke; pada; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
[Sia di bali nya. She is at her house.]
[di tingguangan in the face of di muka]
[di kuaan on right]
[di gibakng on left]
[di na kimidiadn afterward]
[di na puguluadn there in front di depan; di hadapan]
[di na puguluadn before now]
[di dulukng oig in front boat di hadapan; di depan perahu]
[di ligud in back]
[di ruar outside di luar]
[di muri oig in back boat di belakng perahu]
[di sembelah beside di sebelah; di samping]
[di sembelah kuaan right side sebelah kanan]
[di sembelah gibakng left side sebelah kiri]
[di tengah-tengah in the middle di tengah-tengah]
[di seborokng across di seberang]
[di na seborokng there across di seberang]
[di selanggu Along. Di sepangjang.]
[Onu suad nya di diha.]
[Ngelaak piasu di odu.]
[Modop ou di oid diaadn.]
[Aha di puguluadn ou di kimidiadn.]
[Di diaa. Interior. Pendalaman.]
[Di sodi loud. Coastal region. Daerah pesisir.]
[Suub sia k-in-di bali nu.]
[K-in-di gitiaadn.]
[K-in-di bali.]
[K-in-di bunua.]
[K-in-di perook.]
[K-in-di buaidn.]
[K-in-di puruh.]
[K-in-di esak.]
[K-in-di londukng.]
[K-in-di diaa.]
[K-in-di loud.]
[K-in-di kadai.]
[K-in-di gereijah.]
[K-in-di surugah.]
[K-in-di nerahah.]
2to; kepada; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
3on; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
4in; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
dua-dua See dua;
1two by two; (sem. domains: 8.1.1.4 - Multiples.)
[Paat atus dua mbuaidn. RM400 every two months.]
[Sia ipiit siga lama na, dua-dua tuni na. He sent them, two by two.]
[Barabm lama ngai dua-dua ngelahah simbatu tuni. Many people take two at a time measures per person.]
[Dua-dua atus simbuaidn. $200 per month.]
2every other;
[Sia nirima dua-dua mbuaidn. He receives his wages onve every two months.]
durahah /durakaʔ/ (sp. var. nguderahah₁; sp. var. ngurdahah₁; sp. var. ngurderhah)
betray; derhaka; (sem. domains: 4.8.2.7 - Betray.)
[Nuah ngu-durahah.]
Synonyms: pungurdahah rebel berontak
dusa /dusa/
sin; dosa; (sem. domains: 4.7.3 - Break the law, 4.9 - Religion.)
[Bakng ndara dusa lemalu nerahah. Tala kiara buk nuart dusa lama.]
[Ngimbuat lama, dusa bakng ndara balasadn. Bakng kiara balasadn, sama-sama ngimbuat ndara dusa.]
[Dusa raah.]
[Timiligud tidi dusa. To repent from sins. Bertobat.]
edahadn /adak/ /-on/ See *adak₂, -on;
1smell smthg; (sem. domains: 2.3.4 - Smell.)
[Onu inadak nu? Obu louk. What do you smell? Fish.]
2kiss someone; (sem. domains: 4.1.8 - Show affection.)
[Poroh Bonggi, edahadn lahi bakng libudn kiara ndiliat. Bonggi say that if a girl has a pimple, then she has been kissed by a guy.]
[Bakng peranak, edahadn di rabas. Children are kissed on the forehead.]
[Bakng libudn kiara ndiliat bas inadak lahi. If a girl has a pimple she has already been kissed by a guy.]
[Nggien nu inadak? Where were you kissed?]
[Edahah ba! Kiss her!]
Encyclopedic: diliat pimple; acne jerawat
gien /gien/
1which; place; location; yang; (sem. domains: 9.2.3.3 - Relative pronouns, 8.4.5.2.1 - After.)
[Pinsil gien nuart uubm Bonggi.]
[Ntien gien ny amah nu?]
[Ngkien gien ny amah nu?]
[Onu gien nu modop? What place do you sleep?]
[Onu gien nu beganad? Uubm Bonggi. What is it that you are studying?]
[Onu gien nu kirah? Uubm Bonggi.]
[Onu gien nya milakng? Serah. What place do you lie down? Mat.]
[Tanah gien nu imatas. The land is where you made a furrow.]
[Onu gien nu kerai? What place do you work? ??? What do you use to work?]
[Esi gien nu beganad uubm Bonggi? Who are you studying the Bonggi language from?]
[Depoordn gien mbuat api. The kitchen is the place to make a fire.]
[Nguruas gien minggat. Take out the place where you chew betel nut.]
[Mbuat ou gambar gien ku mbuat lesidn. I am having a picture made which I can make a license.]
[Sia kindi libuat nggien nguduaa. He went to the top to:the:place to pray.]
[Sia ingirubm lama nggien i-ki-tundah. He looked for someone whom he could ask to guide him.]
[Si Belaha igitaruh di soig goguh meraah. Diaa na nggien nya igitaruh. Belaha hid inside a hole in a mera'' tree. There is where he hid.]
[Pengirubm na nggien nu limidik," kaadn.]
[Inubuh si Itut-Itut ipanu ngirubm bunua nggien nya limidik.]
[Diti na nggien ku limidik," kaadn.]
[.. setiap simbatu sida simbatu kerbou mah tanah nggien siga lama na ntinaman.]
[Na pusud adi biniriadn ga sigibal na simbatu kerbou mah tanah tuhud batakng runi nggien nya numpad bali na.]
[Bakng ndara artah nggien nu nanggukng diaadn moli kerbou, gaabm aha pa mpebolos kerbou nu noo," kaadn, "nggien ku munga ranau nyu hai," kaadn.]
[...leidn ga kiara artah nggien ku nanggukng diha moli kerbou]
[...sida ndara artah nggien nanggukng moli kerbou]
[Ndah timalakng-timalakng hana na sugud na bakng ndah di sirib sanga nunuk nggien nya igitaruh na.]
[Nguah ou molos lehaadn nggien pusud nu ngelahah siidn mah ndara nggien nya mah saa na mien.]
[Gaabm pa kiti netak nya di sodi telaga sultadn nggien ti molos oig gulu.]
[Nubuh pelanduk na inotog odu nggien ngguhubm.]
[...sia piboli mah iniit di bunua Mesir nggien nya inanu ngidipadn.]
[Bakng nggien ditah ku?]
[Bakng nggien bagid ku nggien ku ngidihit api?]
Similar (co-hyponym): nuan which ; Synonyms: nggien where di mana
2where;
gimia /-m-/3 /gool/ See -m-₃, gia;
grow; (sem. domains: 2.6.4.6 - Grow, get bigger.)
[Bakng ntogih mupug remahah gimia ulu peranak na. If a pregnant woman sits with her knees far apart, the child's head will become big.]
[Gimia tuni.]
[Sia ndah pandi gimia.]
[Gimia ou di Pogah. I grew up in Limbuak.]
gohudn /gouk/ /-on/ See gouk, -on;
pester; (sem. domains: 3.4.2.3.1 - Annoyed, 4.3.4.6 - Meddle.)
[Gohudn ku sia.]
[Beig ginouk lama.]
[Esi ginouk nu? Who did you bother?]
[Gohah!]
[Dei gohah!]
Related items: *lujubm lie
gubu /ɡ-/ /ubu/ [ˈɡʷu.βʷu] See *ubu, See *ubu;
laugh loudly; ketawa; (sem. domains: 3.5.6.4 - Laugh.)
[Aha atakng g-ubu.]
[Esi nggubu? Barabm lama.]
[Kita dua hei nggubu.]
[Dua hita nggubu.]
[Onu gien nu nggubu? Ndou gubu diha. What are you laughing at? I'm not laughing at you.]
[Bakng nggubu a tembakng, gubarah aha. Teih bulei nggubu babi.]
[Man sia pa nggubu? Asal.]
[Sia bas na i-g-ubu.]
Similar (co-hyponym): ngahah laugh loudly tertawa; ketawa, ninggalak giggle ; Similar (co-hyponym): ngahah laugh loudly tertawa; ketawa
hah /kaʔ/
diminutive; doubt; mana boleh; masa; masakan; (sem. domains: 9.2.7 - Interjections.)
kahah₁ /kakaʔ/
older sibling; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[Sia pusud ku kahah. She is my older sister.]
[Sia kahah ku. She is my older sibling.]
kahah₂ /kakaʔ/
older; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[Sia pusud ku kahah. She is my older sister.]
Antonym: adi₁ younger adik
karukng /karuŋ/
gunnysack; karung; (sem. domains: 6.7.7 - Container.)
[Simbatu karukng gimung 22 ngelahah.]
Part: boboh karukng gunnysack opening
kelu₁ /kelu/
kilogram; kilo; kilogram; (sem. domains: 8.2.9 - Weigh, 8.2.8 - Measure.)
[Tolu kelu setengah, singelahah.]
kilunggaadn See *lunggah;
fine for passing over someone; (sem. domains: 4.7.7.2 - Fine.)
[Mori kilunggaadn, molok mati tumuhal.]
[Sia kiara sinsikng kilunggaadn amah na.]
[Bakng kiara dua saa mori kilunggaadn.]
[Sia lumunggah saa lama. He jumped over someone's spouse.]
[Kiara kilunggaadn bakng pusud adi nggulu kisaa tidi kahah na.]
Similar (co-hyponym): kiluaadn₁ fine, punguliaadn fine, kimpiliadn type fine, kisilaman, kibiangan
kubuhah /k-/ /bukaʔ/ See buhah₂;
happen to open; (sem. domains: 7.3.6 - Open.)
[Onu ikubuhah? Kimbuhah gah dodos.]
kumbuhah /-m-/3 /bukaʔ/ See -m-₃, buhah₂;
1become open; terbuka; (sem. domains: 9.1.1.2 - Become, change state, 7.3.6 - Open.)
[Molok ou kumbuhah.]
[Man pintuh nu pah kimbuhah? Dodos.]
[Pintuh kimbuhah gah dodos.]
[Onu i-ku-buhah? Kimbuhah gah dodos.]
2become uncovered; (sem. domains: 9.1.1.2 - Become, change state.)
lahah /lakaʔ/
food measurement; gantang; (sem. domains: 5.2 - Food, 8.2.8 - Measure.)
[14 put = singelahah egas]
[28 put = dua ngelahah egas]
[29 ngelahah = simbatu karukng.]
limbag /limbag/ [ˈlʲɪm.bəɡ̚]
wide; lebar; (sem. domains: 8.3.1 - Shape.)
[Limbag doudn.]
Similar (co-hyponym): ngkoos, mbuhah spacious ; Similar (co-hyponym): mbuhah wide
lintihidn See *lantik;
[Sia kindi nggien nya lintihidn medadi raja.]
[Lintihah na lama ndara salah.]
Similar (co-hyponym): pusag erect; appoint an office mendirikan; melantik
mbuhah /m-/1 /bukaʔ/ See buhah₂, See m-₁, buhah₂;
1spacious; (sem. domains: 8.5.4.3 - Space, room.)
[Bali mbuhah.]
Similar (co-hyponym): ngkoos, limbag wide lebar
2wide;
Similar (co-hyponym): limbag wide lebar