Search results for "hah"

adi₁ /adi/ [ˈa.dʲi]
younger; adik; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[
Pusud adi. younger sibling]
[
Sia adi, ou kahah. He is younger, I'm older.]
[
Sia pusud ku adi. She is my younger sibling.]

Antonym: kahah older

anak₁ /anak/ [ˈa.nə̃k̚]
offspring, child; anak; (sem. domains: 4.1.9.1.4 - Son, daughter.)
[
Sia anak ny anu. She is what's-his-name's child.]
[
Anak kahah. Oldest child. Anak sulung.]
[
Anak adi. Youngest child. Anak bongsu.]
[
Anak tirih. Step child.]
[
Anak tirih bakng sama amah. Step child if the father is different.]
[
Onu tutuaadn nya mah anak maduh na? Anak tirih.]
[
Anak biagadn. Adopted child.]
[
Anak angkat. Foster child.]
[
Anak ngeranggat, leidn ga anak angkat. Sikng babi ngeranggat sikiou.]
[
Anak apuh. Descendant. Keturunan.]
[
Mahi uru ndara anak. Family planning. Perancangan keluarga.]
[
Anak ntogih gulu. Illegitimate child. Anak haram.]
[
Anak-anak na ndaardn na.]

Synonyms: kibut jar tempayan, belah kuurdn, gusi jar tempayan, solup, belah kibut, belah batu, puudn nunuk, puudn rami, gatadn-gatadn

apid /apid/ [ˈa.ɸɪd̚]
twins; kembar; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[
Kahah di kimidiadn, adi di puguluadn. ]
[
Toyuk kahah, migia adi.]

asu /asu/ [ˈa.su]
dog; anjing; (sem. domains: 1.6.1.1 - Mammal.)
[
Asu pengaap. Hunting dog. Anjing memburu.]
[
Asu busu.]
[
Nuan nguhuh asu. Call the dog.]
[
Napad ou asu ngguhah.]
[
Kiara asu gegaidn katih.]
[
Asu penoluh. Hunting dog. ]

Sound: nggiou bark ; Sound: nguhuh call a dog

buhaadn /bukaʔ/ /-on/ See buhah, -on;
open smthg; (sem. domains: 7.3.6 - Open.)
[
Buhaadn ku gulu.]
[
Onu biuhah nya? Ikan tin.]
[
Onu biuhah nu? Pintuh.]
[
Buhaah kasut nu! Take off your shoes!]

buhah₁ /bukaʔ/
width; luas; (sem. domains: 8.2.4 - Wide.)
[
Nuhat buhah bali.]

buhah₂ /bukaʔ/
open; buka; (sem. domains: 7.3.6 - Open.)
[
Mipah buhah? Buhah na.]
[
Mipah buhah? Puhul satu buhah na.]
[
Dei buhah!]

Similar (co-hyponym): milimbag wide

daidn /dain/ [ˈdaiᵈn]
1trail; road; jalan; denai; jalan kecil;
[
Miaah ou daidn dioo. I am going to follow the trail over there.]
[
Daidn nti bas na kiara toudn turuh puluh. This road has been here since 1970.]
[
Sirikng daidn. Road side. Tepi/pinggir jalan.]
[
Salah daidn - meteirdn. Take the wrong path and you are lost.]

Part: simpiangan fork (in road) persimpangan ; Similar (co-hyponym): simpangan branch (in river) ; Similar (co-hyponym): aludn-aludn road jalan raya; jalan

2way; (sem. domains: 6.5.4.1 - Road.)
[
Daidn kimbuhah. The way opened up. Jalan terbuka.]
[
Na haah na masa daidn kimbuhah. Now is the time that the way is opened.]
[
Daidn timutup na. The way is shut.]

di /di/
1at; di; ke; pada; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
[
Sia di bali nya. She is at her house.]
[
di tingguangan in the face of di muka]
[
di kuaan on right]
[
di gibakng on left]
[
di na kimidiadn afterward]
[
di na puguluadn there in front di depan; di hadapan]
[
di na puguluadn before now]
[
di dulukng oig in front boat di hadapan; di depan perahu]
[
di ligud in back]
[
di ruar outside di luar]
[
di muri oig in back boat di belakng perahu]
[
di sembelah beside di sebelah; di samping]
[
di sembelah kuaan right side sebelah kanan]
[
di sembelah gibakng left side sebelah kiri]
[
di tengah-tengah in the middle di tengah-tengah]
[
di seborokng across di seberang]
[
di na seborokng there across di seberang]
[
di selanggu Along. Di sepangjang.]
[
Onu suad nya di diha.]
[
Ngelaak piasu di odu.]
[
Modop ou di oid diaadn.]
[
Aha di puguluadn ou di kimidiadn.]
[
Di diaa. Interior. Pendalaman.]
[
Di sodi loud. Coastal region. Daerah pesisir.]
[
Suub sia k-in-di bali nu.]
[
K-in-di gitiaadn.]
[
K-in-di bali.]
[
K-in-di bunua.]
[
K-in-di perook.]
[
K-in-di buaidn.]
[
K-in-di puruh.]
[
K-in-di esak.]
[
K-in-di londukng.]
[
K-in-di diaa.]
[
K-in-di loud.]
[
K-in-di kadai.]
[
K-in-di gereijah.]
[
K-in-di surugah.]
[
K-in-di nerahah.]

2to; kepada; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
3on; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)
4in; (sem. domains: 9.2.4 - Prepositions, postpositions.)

dua-dua See dua;
1two by two; (sem. domains: 8.1.1.4 - Multiples.)
[
Paat atus dua mbuaidn. RM400 every two months.]
[
Sia ipiit siga lama na, dua-dua tuni na. He sent them, two by two.]
[
Barabm lama ngai dua-dua ngelahah simbatu tuni. Many people take two at a time measures per person.]
[
Dua-dua atus simbuaidn. $200 per month.]

2every other;
[
Sia nirima dua-dua mbuaidn. He receives his wages onve every two months.]

durahah /durakaʔ/ (sp. var. nguderahah; sp. var. ngurdahah; sp. var. ngurderhah)
betray; derhaka; (sem. domains: 4.8.2.7 - Betray.)
[
Nuah ngu-durahah.]

Synonyms: pungurdahah rebel berontak

dusa /dusa/
sin; dosa; (sem. domains: 4.7.3 - Break the law, 4.9 - Religion.)
[
Bakng ndara dusa lemalu nerahah. Tala kiara buk nuart dusa lama.]
[
Ngimbuat lama, dusa bakng ndara balasadn. Bakng kiara balasadn, sama-sama ngimbuat ndara dusa.]
[
Dusa raah.]
[
Timiligud tidi dusa. To repent from sins. Bertobat.]

edahadn /adak/ /-on/ See *adak, -on;
1smell smthg; (sem. domains: 2.3.4 - Smell.)
[
Onu inadak nu? Obu louk. What do you smell? Fish.]

2kiss someone; (sem. domains: 4.1.8 - Show affection.)
[
Poroh Bonggi, edahadn lahi bakng libudn kiara ndiliat. Bonggi say that if a girl has a pimple, then she has been kissed by a guy.]
[
Bakng peranak, edahadn di rabas. Children are kissed on the forehead.]
[
Bakng libudn kiara ndiliat bas inadak lahi. If a girl has a pimple she has already been kissed by a guy.]
[
Nggien nu inadak? Where were you kissed?]
[
Edahah ba! Kiss her!]

Encyclopedic: diliat pimple; acne jerawat

gien /gien/
1which; place; location; yang; (sem. domains: 9.2.3.3 - Relative pronouns, 8.4.5.2.1 - After.)
[
Pinsil gien nuart uubm Bonggi.]
[
Ntien gien ny amah nu?]
[
Ngkien gien ny amah nu?]
[
Onu gien nu modop? What place do you sleep?]
[
Onu gien nu beganad? Uubm Bonggi. What is it that you are studying?]
[
Onu gien nu kirah? Uubm Bonggi.]
[
Onu gien nya milakng? Serah. What place do you lie down? Mat.]
[
Tanah gien nu imatas. The land is where you made a furrow.]
[
Onu gien nu kerai? What place do you work? ??? What do you use to work?]
[
Esi gien nu beganad uubm Bonggi? Who are you studying the Bonggi language from?]
[
Depoordn gien mbuat api. The kitchen is the place to make a fire.]
[
Nguruas gien minggat. Take out the place where you chew betel nut.]
[
Mbuat ou gambar gien ku mbuat lesidn. I am having a picture made which I can make a license.]
[
Sia kindi libuat nggien nguduaa. He went to the top to:the:place to pray.]
[
Sia ingirubm lama nggien i-ki-tundah. He looked for someone whom he could ask to guide him.]
[
Si Belaha igitaruh di soig goguh meraah. Diaa na nggien nya igitaruh. Belaha hid inside a hole in a mera'' tree. There is where he hid.]
[
Pengirubm na nggien nu limidik," kaadn.]
[
Inubuh si Itut-Itut ipanu ngirubm bunua nggien nya limidik.]
[
Diti na nggien ku limidik," kaadn.]
[
.. setiap simbatu sida simbatu kerbou mah tanah nggien siga lama na ntinaman.]
[
Na pusud adi biniriadn ga sigibal na simbatu kerbou mah tanah tuhud batakng runi nggien nya numpad bali na.]
[
Bakng ndara artah nggien nu nanggukng diaadn moli kerbou, gaabm aha pa mpebolos kerbou nu noo," kaadn, "nggien ku munga ranau nyu hai," kaadn.]
[
...leidn ga kiara artah nggien ku nanggukng diha moli kerbou]
[
...sida ndara artah nggien nanggukng moli kerbou]
[
Ndah timalakng-timalakng hana na sugud na bakng ndah di sirib sanga nunuk nggien nya igitaruh na.]
[
Nguah ou molos lehaadn nggien pusud nu ngelahah siidn mah ndara nggien nya mah saa na mien.]
[
Gaabm pa kiti netak nya di sodi telaga sultadn nggien ti molos oig gulu.]
[
Nubuh pelanduk na inotog odu nggien ngguhubm.]
[
...sia piboli mah iniit di bunua Mesir nggien nya inanu ngidipadn.]
[
Bakng nggien ditah ku?]
[
Bakng nggien bagid ku nggien ku ngidihit api?]

Similar (co-hyponym): nuan which ; Synonyms: nggien where di mana

2where;

gimia /-m-/3 /gool/ See -m-, gia;
grow; (sem. domains: 2.6.4.6 - Grow, get bigger.)
[
Bakng ntogih mupug remahah gimia ulu peranak na. If a pregnant woman sits with her knees far apart, the child's head will become big.]
[
Gimia tuni.]
[
Sia ndah pandi gimia.]
[
Gimia ou di Pogah. I grew up in Limbuak.]

gohudn /gouk/ /-on/ See gouk, -on;
pester; (sem. domains: 3.4.2.3.1 - Annoyed, 4.3.4.6 - Meddle.)
[
Gohudn ku sia.]
[
Beig ginouk lama.]
[
Esi ginouk nu? Who did you bother?]
[
Gohah!]
[
Dei gohah!]

Related items: *lujubm lie

gubu /ɡ-/ /ubu/ [ˈɡʷu.βʷu] See *ubu, See *ubu;
laugh loudly; ketawa; (sem. domains: 3.5.6.4 - Laugh.)
[
Aha atakng g-ubu.]
[
Esi nggubu? Barabm lama.]
[
Kita dua hei nggubu.]
[
Dua hita nggubu.]
[
Onu gien nu nggubu? Ndou gubu diha. What are you laughing at? I'm not laughing at you.]
[
Bakng nggubu a tembakng, gubarah aha. Teih bulei nggubu babi.]
[
Man sia pa nggubu? Asal.]
[
Sia bas na i-g-ubu.]

Similar (co-hyponym): ngahah laugh loudly tertawa; ketawa, ninggalak giggle ; Similar (co-hyponym): ngahah laugh loudly tertawa; ketawa

hah /kaʔ/
diminutive; doubt; mana boleh; masa; masakan; (sem. domains: 9.2.7 - Interjections.)

kahah₁ /kakaʔ/
older sibling; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[
Sia pusud ku kahah. She is my older sister.]
[
Sia kahah ku. She is my older sibling.]

kahah₂ /kakaʔ/
older; (sem. domains: 4.1.9.1.3 - Brother, sister.)
[
Sia pusud ku kahah. She is my older sister.]

Antonym: adi younger adik

karukng /karuŋ/
gunnysack; karung; (sem. domains: 6.7.7 - Container.)
[
Simbatu karukng gimung 22 ngelahah.]

Part: boboh karukng gunnysack opening

kelu₁ /kelu/
kilogram; kilo; kilogram; (sem. domains: 8.2.9 - Weigh, 8.2.8 - Measure.)
[
Tolu kelu setengah, singelahah.]

kilunggaadn See *lunggah;
fine for passing over someone; (sem. domains: 4.7.7.2 - Fine.)
[
Mori kilunggaadn, molok mati tumuhal.]
[
Sia kiara sinsikng kilunggaadn amah na.]
[
Bakng kiara dua saa mori kilunggaadn.]
[
Sia lumunggah saa lama. He jumped over someone's spouse.]
[
Kiara kilunggaadn bakng pusud adi nggulu kisaa tidi kahah na.]

Similar (co-hyponym): kiluaadn fine, punguliaadn fine, kimpiliadn type fine, kisilaman, kibiangan

kubuhah /k-/ /bukaʔ/ See buhah;
happen to open; (sem. domains: 7.3.6 - Open.)
[
Onu ikubuhah? Kimbuhah gah dodos.]

kumbuhah /-m-/3 /bukaʔ/ See -m-, buhah;
1become open; terbuka; (sem. domains: 9.1.1.2 - Become, change state, 7.3.6 - Open.)
[
Molok ou kumbuhah.]
[
Man pintuh nu pah kimbuhah? Dodos.]
[
Pintuh kimbuhah gah dodos.]
[
Onu i-ku-buhah? Kimbuhah gah dodos.]

2become uncovered; (sem. domains: 9.1.1.2 - Become, change state.)

lahah /lakaʔ/
food measurement; gantang; (sem. domains: 5.2 - Food, 8.2.8 - Measure.)
[
14 put = singelahah egas]
[
28 put = dua ngelahah egas]
[
29 ngelahah = simbatu karukng.]

limbag /limbag/ [ˈlʲɪm.bəɡ̚]
wide; lebar; (sem. domains: 8.3.1 - Shape.)
[
Limbag doudn.]

Similar (co-hyponym): ngkoos, mbuhah spacious ; Similar (co-hyponym): mbuhah wide

lintihidn See *lantik;

[
Sia kindi nggien nya lintihidn medadi raja.]
[
Lintihah na lama ndara salah.]

Similar (co-hyponym): pusag erect; appoint an office mendirikan; melantik

mbuhah /m-/1 /bukaʔ/ See buhah, See m-, buhah;
1spacious; (sem. domains: 8.5.4.3 - Space, room.)
[
Bali mbuhah.]

Similar (co-hyponym): ngkoos, limbag wide lebar

2wide;
Similar (co-hyponym): limbag wide lebar