Browse Chin (Falam) - English

a
aw
b
c
d
e
f
g
h
i
k
kh
l
m
n
ng
o
p
ph
r
s
t
th
u
v
z

ng


NGn.Chin ṭawngfang 14-nak;the 14th Chin alphabet;Chin ṭawng alphabet 14-na;A, AW, B, C, D, E, F, H, I, K, L, M, N, NG, O, P, R, S, T, Ṭ....Hnar-aw ng/ŋ/ hi Chin (Falam) cafáng lakah a hnuai lam thupawl ruangah telh a si. ŋ
1. Awfáng pakhat hi Phoneme ti a si. IPA dān vekin ng aw cu phoneme pakhat lawng a si ih, phoneme pahnih kăwmkhawm a si lo (n hnu lamih g bet men mi vekin a aw a suak lo). Mi hrek in ng hi n le g kăwmkhawm si hmang an ti ṭheu. A ngaingai ah cun ng cu n bangin hnar-aw a si nân, g umnak kiangih suah mi aw a si. Theih ding mi cu ng hin a hranten aw khat lawng a nei ih, aw dangdang nei cafáng pahnih kăwmkhawm ihsi suak mi aw a si lo.
2. Chin (Falam) ca ah ng cu amah thawn laicin naiaw zet m le n vekin hna a ṭuan ve. Cafáng m le n bangin awfáng thawhnak le cemnak ah hman theih a si.
3. Ng hi hman leuhleuh mi aw a si. Cangfáng m le n bangin hman tamzet a si.
4. Falam ca ah g a um lo. G hman mi hrekkhat cu hnam dang ca sancăwp an si. Curuangah g hmuh tikah buai ding a si lo.
5. Ng cu Chin (Falam) ca ah hman tam zet mi a si tikah Chin (Falam) cafáng lakih ret tel a si lo ahcun, zirhtupawl in zirtupawl hnenah cafáng dang an zirh bangin an zirh lo thei.
nga ‘fish’ bang ‘tired’
(source: Hminsintlak Awtung (Consonants of Note); Chin cangantui kutkaih, revised second Chin Edition, Bibles international, 609, 36th street SE, Grand Rapids, Michigan, USA, pp 6; 2018).
nga1adj.hâ; (rual suan tikih) a ti mal; fe;a-zi ne taw;nga;Na tihang suan mi a ngâ tuk ih hawp ding a um lo.
nga2adj.panga; five;nga;nga, panga;Khat, hnih, thum li, nga tiin nambat kan siar;
nga3n.ngate; tidai sungih um rannung;fish;nga;sangha;Ṭhal ah nga kan dawi ṭheu.
nga fuan1v.ngate fehkhawm (ngate cu ti an tit zik tikah ah tihna lamah an fehkhawm ciamco cucu nga fuan ti a si); nga kai.nga-mia uh uh kha ni chawng a ṭhet paing tuh suh zung di;ngha fuanMizansun ah nga a fuan ciamco nan kan rak thei ve lo.2n.ngate fehkhawm; ngata kai; nga kaichawng a ṭhet paing tuh suh zung taw nga mia;ngha fuanNga fuan kan buk ih kan hlawhtling zet.
nga mei dumn.ngate phun khat, pheng var deuh, a mei lam dum;ngha mei dum;
nga phul1v.nga umkhawm;ngha phul, sangha awm khawm;Sim ni tlak zawngah nga an phul ṭheu.2n.hmun khat ih umkhawm ngate;nga puat chin;sangha phul;Len dennak ih nga phul tawn ngah cu vanṭhat thil a si.
nga repmeisa ih ur ro mi ngate; rapcung ih ur ro mi ngahte; nisa ih pho ro mi ngate;dried fish;nga chauh;ngha rep;
nga ruh cihn.puan zik parh lo dingih patphiar mi;puan hmawr phiar;Na puan zim nga ruh cih cu a va mawi em!
nga thliarv.tiva ih tidai phet kangih ngate um kai;catch fish by blocking a stream;chawng peih pi nga phan di;sangha thliar;
ngabianghlinga biangih hling nei ngate;nga-zin zaing;nghabianghling;
ngabirun.ngate hmur pheng, khabe hmul nei;catfish;nga-khu;nghabiru;
ngabualn.nga phun khat; nghabual, sangha chi khat
ngacikn.ngate fem, sawl zerzi;loach;nga-ta-le ṭhu;nghachik;
ngafungfekn.ngate sau; nghafunglawr;
ngahv.1dawng; hmu;receive; get;zah di; letkhan di;dawng; hmu;Tangka 200 ka ngah.2nei tam;have in a bundance or more;amia ci shih di;ngah;Hai rah kan ngah nasa, ei ve aw.
ngai1v.1hmuh hiar; hmuh nûam; yearn for; long for; miss;luan di;ngai;Ka nu ka ngai.2ṭul; sam;need;lu di;ngai;Tahan ka feh a ngai.3pawl (nunau le mipa pawlaw);intercourse;satshit di;ngai;Tlangval in fala ngai ṭeuṭeu an zuam.
ngai21n.a tak;substance;a-ta;tak;Kan vainim paw cu a tum zet nan ngâi a nei lo.2adv.taktak; really;ta-ke;tak tak;Falam tlawn cu na duh ngâi maw?
ngai lolamv.thungai thlakih ruat lo; ngai pawimawh lo; ngai thupi lo;superficially; flippantly;pawh pawh ṭan ṭan; ka zaw ka mie;ngai lolam;Tlawngkai hi nan ngai lolam tuk a si hi.
ngai nuamv.thinnawmnak thlenter;be pleasant to the ear;na vuan cho di;ngaih nuam
ngai-zawng1n.duh mi; cai mi; duhdawt mi; lover;zi sa;ngaihzawng;Anih hi ka ngaizawng a si hi.2v.duh; cai; duhdaw;love; affectionate;chit di; caih di;ngaizawng;Mah hnakih upa va ngaizawng cu a ṭha yk lo an ti.
ngaiawv.1hmuhawk hiar; hmuaw loih um thei lo;yearn for;a chin chin luan di;inngai;Hmun dangdang ah kan um ih kan ngaiaw nasa.2inpawl; mipat nunaunak hmang;intercourse;leing setsan di;inngai;
ngaiawawv.pakhat le pakhat hmuhawk hiar;long for one another;a chin chin luan ciah di;inngai;Khaw dangdang ah kan um ih kan ngaiawaw nasa.
ngaiawkv.1hmuhawk hiar; yearn in a reciprocal manner;a chin chin luan di;ingaih;Ka fanu cu ram dangah a um ih kan ngaiawk a luar cuang.2pawlawk; mipat nunaunak hmangtlang;have intercourse;leing setsan di;inpawl; inngaih;Mi theih hnganih ngaiawk cu ningzakza a si.
ngaicanv.zoh hrih; hngak hrih; thei hliah dingih hngak;wait and see;sawngh-cih di;ngaih chan;Mandalay tlawn ding cu manhlah loih ngaican hrih a ṭha.