Resultado de búsqueda de "paatagantsi"

ipaatakeri V. paatagantsi.

paatagantsi pajatagantsi vt. {ipaatakeri} dar o servir una bebida u otro líquido. Imiregetanake notomi, opaatakeri ivagirote shitea yoviikaka. Mi hijo tenía mucha sed; su suegra le sirvió masato y él lo tomó. V. pagantsi, óani.

shampaenkatagantsi vi. {ishampaenkatake} tener un poco de fiebre (con escalofríos); quemar poco (el sol). Antari ikyara aganake notomi anatiri, okyara choeni ishampaenkavagetake, impo ariompa ovashigakotanakari ikovaavagetanaketyo kara. Cuando a mi hijo recién le estaba dando el paludismo, al comienzo tenía un poco de fiebre (con escalofríos), luego poco a poco se le elevó la temperatura (lit. le hizo empeorarse) hasta que tuvo una fiebra muy alta. • Cuando aparece con -an abl. significa reducirse o disminuir la temperatura (p.ej. en el caso de una fiebre, del sol). V. énkatsi, shaampaatagantsi.

pajatagantsi V. paatagantsi.

oani irimoki

óani inan.pos. su jugo; su líquido; su agua (p.ej. la que entra en una canoa en el viaje); su savia (de algo de gén. fem. o inan.). Notuakoigakera inkaara ovorevageti kara osagutavakero pitotsi oshatekaatanaka, ario nagatakoigake nokajaiganairora oani. Más temprano cuando íbamos río abajo, había muchas olas que salpicaban agua en la canoa. Ésta comenzó a llenarse con agua, así que atracamos y la botamos. • La forma -a/-aa/-ja aparece como clasificador de líquidos o cosas aguadas, incluyendo el globo del ojo al que se considera como un líquido (p.ej. paatagantsi dar o servir un líquido o una bebida; otsegosu brazo (p.ej. de un río, un riachuelo, etc.); ariomonkiarika grande (una poza o remanso); pashiniaatake de ojos hermosos); tameatagantsiimpedir la corriente de un río o usar la mano para proteger los ojos de alguien de la luz. V. íani.